خطر کنترل غول‌های فناوری؛ چرا بازارهای بسته مانع نوآوری AI می‌شوند؟
خطر کنترل غول‌های فناوری؛ چرا بازارهای بسته مانع نوآوری AI می‌شوند؟
همزمان با رقابت شدید غول‌های فناوری برای تصاحب سهمی در بازار رو به رشد هوش مصنوعی، تحلیلگران معتقدند قفل واقعی این حوزه در بازارهای عامل به عامل (A2A) نهفته است؛ جایی که عامل‌های هوش مصنوعی به جای انسان‌ها، مستقیماً با یکدیگر تعامل و معامله می‌کنند.
در حالی‌که شرکت‌هایی مانند OpenAI، گوگل و آمازون به‌سرعت در حال راه‌اندازی بازارهای مبتنی بر عامل‌های هوش مصنوعی هستند، بسیاری از این مدل‌ها همچنان کاربران انسانی را در مرکز قرار می‌دهند. اما دیدگاه جدیدی در حال شکل‌گیری است که نشان می‌دهد آینده اقتصاد دیجیتال با معاملات خودکار عامل‌ها تعریف خواهد شد.
کارشناسان می‌گویند در مدل عامل به عامل، نمایندگان هوش مصنوعی می‌توانند وظایفی همچون مذاکره بر سر قیمت، سرمایه‌گذاری مجدد سرمایه، یا مدیریت پرداخت‌ها را بدون نیاز به دخالت انسانی انجام دهند. این تحول، کاربران را از مرحله «یک کلیک» به عصر «بدون کلیک» وارد می‌کند و سطح تازه‌ای از کارایی و شخصی‌سازی را به همراه دارد.
نشانه‌های اولیه این تغییر نیز قابل مشاهده است. پروتکل‌هایی مانند A2A گوگل، MCP آنتروپیک و پروژه‌های نوظهوری همچون X402 نشان می‌دهند که زیرساخت‌های لازم برای ایجاد اقتصاد عامل‌ها در حال شکل‌گیری است. این روند می‌تواند به بازاری منجر شود که در آن عامل‌های هوش مصنوعی به صورت مستقل کالاها و خدمات را کشف و مبادله کنند.
با این حال، خطر بزرگی نیز پیش روی این مسیر قرار دارد. سلطه غول‌های فناوری می‌تواند بازارهای بسته‌ای مشابه فروشگاه‌های اپلیکیشن ایجاد کند؛ جایی که نوآوری محدود شده و کاربران و عامل‌ها تحت کنترل قوانین سختگیرانه قرار می‌گیرند. در مقابل، طرفداران بازارهای باز و غیرمتمرکز بر این باورند که تنها با ایجاد زیرساخت‌های شفاف و بدون مجوز می‌توان آینده‌ای پایدار برای اقتصاد عامل‌ها رقم زد.
تحلیلگران تاکید می‌کنند که بازارهای عامل به عامل تنها یک نوآوری فناورانه نیستند، بلکه می‌توانند به بازنویسی قوانین اینترنت و اقتصاد مالی جهانی منجر شوند. انتخاب مسیر کنونی — میان تمرکزگرایی یا غیرمتمرکز بودن — آینده‌ای را تعیین خواهد کرد که آیا اینترنت فردا تکرار نسخه محدود امروز خواهد بود یا تحقق وعده اصلی آن؛ یعنی باز، آزاد و خودمختار.
